13 i 14 września 1975 r. w Górze odbył się VI Dolnośląski i Międzywojewódzki Przegląd Filmów Amatorskich 8 mm z udziałem klubów: „Kwarc” z Bełcza Wielkiego, „Radok” z Rawicza, „Profil”, NOT z Wrocławia i „Klaps” z Wrocławia. Na 30 prezentowanych filmów z AKF „Profil” było 18. 13 filmów wytypowano na XI Festiwal Filmów Amatorskich w Polanicy. Na 10 nagrodzonych ogółem 7 nakręcili członkowie AKF „Profil”. Oto one: „Dedal i Ikar” (M. Gryza i J. Gudalewicz), „Dożynki” (M. Lachowski, B. Grodecki, F. Ogórek), „Drzwi” (M. Lachowski, F. Ogórek), „Winda” (J. Kozakiewicz, J. Lesiak), „Cień” (M. Lachowski), „Rybak” (J. Kanicki, J. Lesiak, S. Rusakiewicz), „Postęp” (J. Lesiak, J. Kanicki), „Przesyłka” (J. Kanicki, J. Lesiak, St. Rusakiewicz), „Motyl” (M. Lachowski, I. Ruman), „Optymizm” (Bogusław Grodecki), „Marzenia” (Robert Mazulewicz), „Wielkie łowy” (R. Mazulewicz, A. Pisiewicz, L. Hajczewski), „Wagary” (R. Mazulewicz, L. Hajczewski), „Mistrz” (R. Mazulewicz, L. Hajczewski), „Śmierć rewolucjonisty” (M. Gryza, J. Gudalewicz), „30 gr. 40 zap.” (M. Gryza, J. Gudalewicz), „Ja to załatwię” (Bogusław Grodecki), „Teoretyk” (M. Lachowski, J. Jabłoński), „Arcydzieło” (Piotr Nadzieja). Wśród nagrodzonych filmów znalazło się siedem filmów z Góry (na wcześniejszej liście siedem pierwszych). [1]
W kronice bardzo enigmatycznie napisano, że podczas festiwalu w Polanicy Zdroju filmy otrzymały „trofea – nagroda dziennikarzy i redakcji »Trybuny Wałbrzyskiej«”.
Pojawił się pomysł, żeby podziękować za trud w AKF w postaci wieczorku. W kronice znalazł się jego opis pióra Roberta Mazulewicza, który przytaczam w całości:
„Wieczorek [30 października 1975 r.]rozpoczął się od przemówienia (pochwalnego) Mieczysława Gryzy na temat Domu Kultury, na temat kierownictwa (w superlatywach!), na temat przeglądów w Górze i w Polanicy. Następnie głos zabrał zespół „Błękitni”, który przygrywał nam przez cały wieczór. W przerwach pomiędzy muzykowaniem zespołu szanownych gości zabawiali ubrani we fraki (albo zbyt kuse, albo zbyt obszerne Robert Mazulewicz i Mieczysław Gryza. Zorganizowali oni konkurs klejenia, seniorzy contra juniorzy, w którym wygrali juniorzy. Natomiast kolesie St. Rusakiewicz i Jasiu Kanicki zorganizowali giełdę staroci, na której zebrano w wyniku sprzedaży dwóch niesprawnych aparatów „Druh”, jednej opalonej Nitrafotki oraz BUTELKI WODY „Baryczanki” 168 złotych polskich. Zabawa z braku płci pięknej przerodziła się w wielka imprezę samców. Gdy orkiestra przestała grać, szef AKF „Quarz” z Bełcza [Wielkiego] kol. Henryk Lenart zabrał głos. Mówił o wielu ciekawych rzeczach, lecz bez składu i ładu i nie dość wyraźnie. O godz. 2200 muzyka przestała grać i pan Lesiak zakomunikował, że „wszystko co dobre szybko się kończy”, i że koniec wieczorku. Wszyscy przyjęli to z niechęcią i prosili o przedłużenie wieczorku o pół godziny. Jednak pan Lesiak nie zgodził się i wszyscy w nastrojach nie dających się opisać powędrowali do domów. Tak zakończył się trzygodzinny wieczorek, który był podziękowaniem za nasz trud. Teraz należy tylko oczekiwać wieczorku za trud tych, którzy zorganizowali wieczorek.”
9 grudnia 1975 r. rozpoczął się kolejny kurs filmu i fotografii z udziałem 20 kursantów. Współorganizatorem było Liceum Zawodowe. Wiadomościami i umiejętnościami dzielili się Józef Lesiak, Stanisław Rusakiewicz, Jan Kanicki oraz absolwenci kursu ubiegłorocznego. Dużo do powiedzenia miał Robert Mazulewicz.
Na Przeglądzie Twórczości Amatorskich Klubów Filmowych w Warszawie w dniach 13 i 14 grudnia 1975 r. bardzo wysoko oceniono filmy z Góry. „Wiertacze” (Józef Lesiak, Kazimierz Dańko, Stanisław Rusakiewicz) otrzymał pierwsza nagrodę „za znakomite zdjęcia, montaż poetycki, oddanie charakteru pracy, za trafne opracowanie dźwiękowe”, „Dożynki” (M. Lachowski, B. Grodecki, F. Ogórek) drugą nagrodę „za fantastyczne obserwacje typów ludzkich, trafne skojarzenia, montażowe, niekonwencjonalne przedstawienie tematu” oraz nagrodę publiczności. Cytaty pochodzą z protokołu komisji konkursowej, której przewodniczył reżyser Andrzej Jurga.
1 marca 1976 r. na walnym zebraniu członków AKF „Profil” wybrano nowy zarząd: Józef Lesiak – przewodniczący, Jan Kanicki – wiceprzewodniczący, Ryszard Jagiełło – wiceprzewodniczący, Stanisław Rusakiewicz – sekretarz, Jerzy Gudalewicz – skarbnik, Andrzej Litwin i Mieczysław Lachowski – członkowie.
Klub otrzymał propozycję (pismo z 14 marca 1976 r.) wyświetlenia dwu filmów „Wiertacze” i „Dożynki” w bardzo popularnym programie „Studio 2”. TV NRD już, jak z przekąsem stwierdził kronikarz, wyprzedziła naszą.
W 1976 r. wzięli udział trzema filmami w X Festiwalu Filmów Amatorskich w Rawiczu. Filmy te to „Nowy” (Józef Lesiak, Jan Kanicki, Ryszard Jagiełło, Stanisław Rusakiewicz), „Mechanik zębowy” (Józef Lesiak, Jan Kanicki, Ryszard Jagiełło, Stanisław Rusakiewicz) i „Ósmy” (Mieczysław Gryza). Dwa pierwsze zakwalifikowano na festiwal w Bydgoszczy.
W kwietniu prezentowano filmy na VII Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Amatorskich Służby Zdrowia w Elblągu. Zestaw filmów uhonorowano czwartą nagrodą za najlepszy zestaw filmów.
W maju 1976 r. filmowcy z Góry po raz pierwszy wzięli udział w w konkursie filmów amatorskich na taśmie 16 mm, prezentując „Mechanika zębowego” w Bydgoszczy. Dzięki Andrzejowi Jurdze członkowie AKF „Profil” („twórcy wybiotnych filmów amatorskich”) brali udział jako obserwatorzy w Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie (29 maja – 6 czerwca 1976 r.).
W dniach 11 i 12 września w Górze odbył się VII Międzywojewódzki Przegląd Filmów Amatorskich. Tak go zrelacjonował prawdopodobnie Robert Mazulewicz.
„Jak każdego roku, po raz VII we wrześniu w Górze odbył się przegląd. Z tej a także z okazji XV-lecia AKF »Profil« uczestnicy przeglądu wyjechali do Ryczenia „na barana i piwo”. Przed wyjazdem, aby wszystkich (a przynajmniej prawie wszystkich) zadowolić, wręczono zaproszonym gościom (którzy mniej lub więcej zasłużyli się AKF-owi) medale wybite z okazji jubileuszu. Zasłużonym wręczono 70 medali. A moim nabożnym życzeniem jest, aby ci wszyscy »zasłużeni«, którzy otrzymali medale niezasłużenie zasłużyli się dla klubu. […]. Po powrocie z Ryczenia udaliśmy się na obrady jury, gdzie nasz klub odniósł bezapelacyjne zwycięstwo nad rywalami. Prysły tam nadzieje na nagrody, tryumfy i zaszczyty wielu filmowców, u wielu też się narodziły. Byle ambicje te i nadzieje były wprost proporcjonalne do pracy wkładane w film, aby woda sodowa nie uderzyła nikomu do głowy, a brak laurów nie zniechęcił do pracy i udziału w przeglądach jak to już nie raz bywało. Duże brawa należą się jury, które otworzyło oczy na »choroby i dolegliwości«, na jakie cierpią filmowcy, jak to powiedział szef jury Andrzej Jurga. Wydaje mi się, że wszyscy sobie życzymy, aby VIII M.P.F.A. był jeszcze lepszy od tegorocznego – i tak b. dobrego – VII Przeglądu.”
Po górowskim przeglądzie członkowie klubu prezentowali siedem swoich filmów w Polanicy, dwa nagrodzono. „Kształt pracy” (zrealizowany Jana Kanickiego i Stanisława Rusakiewicza) otrzymał pierwsza nagrodę, nagrodę Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Wałbrzychu, puchar „Gazety Robotniczej” za film o wysokich walorach ideowych, puchar DKF „Kamera” w Polanicy; „Zadanie domowe” (zrealizowany przez Juliana Zawiszę) – nagroda specjalna za najlepszy dźwięk.
13 listopada 1976 r. rozpoczął się kolejny kurs fotografii i filmu. Na pierwszym spotkaniu było 53 uczestników z LO i LE oraz dzięki Tadeuszowi Boguckiemu komendantowi Hufca ZHP ze szkól podstawowych. Na zakończenie uczestnicy zadeklarowali, że będą w każdy poniedziałek brać udział w pracy klubu.
18 listopada 1976 r. Józef Lesiak, Robert Mazulewicz, Franciszek Ogórek, Bogusław Grodecki udali się na Ogólnopolski Przegląd Twórczości Filmowej Młodzieży Szkolnej do Łodzi. Liczyli, że mając 22 filmy zdobędą puchar przechodni i kilka innych nagród. Przeliczyli się, bo zdobyli trzecią nagrodę w kategorii 8 mm za „Vis-10” Krzysztofa Czerskiego i nagrodę tygodnika „Na przełaj” za film „30 gr przec. 48 zap.” Mieczysława Gryzy.
Na początku 1977 r. (prawdopodobnie 22 stycznia) w ramach Kina Filmów Amatorskich pokazano filmy AKF „Sawa” z Warszawy oraz urządzono spotkanie z jego przedstawicielem Leszkiem Boguszewskim.
W Górze 15 i 16 października 1977 r. odbył się VIII Międzywojewódzki Przegląd Filmów Amatorskich 8 mm.
Po obejrzeniu 29 filmów przyznano nagrody przyznano w trzech kategoriach. W grupie pierwszej laureatów Pol-8 i OKFA najwyżej oceniono film „Smutne opowiadanie” Jana Kanickiego z AKF „Profil”. Jedną z trzech nagród przyznano filmowi „Bez Toczka” autorstwa Józefa Lesiaka, Krzysztofa Czerskiego, Stanisława Rusakiewicza i Tadeusza Zielińskiego.
W grupie drugie uczestników Pol-8 i OKFA przyznano dwie drugie nagrody: „Akt przedostatni” J. Zawiszy i „Portret Mistrza” B. Grodeckiego i Z. Lewandowskiego. Wśród debiutantów zwyciężył film „Ich dzieci” A. Dąbrowskiego, R. Gardysa i Andrzeja Zaniewicza z AKF „Profil”. Nagrodę za najlepszy zestaw filmów otrzymał Amatorski Klub Filmowy z Góry. [2]
Doszło do zatargu z dyrektorem DK Aleksandrem Mintą i jego zastępcą (10 stycznia 1978 r.). Musiał mieć bardzo gwałtowny charakter, bo w konsekwencji Józef Lesiak odwiedził lekarza, który stwierdził podwyższone ciśnienie i zawal lewej komory serca. Po tygodniowym pobycie w szpitalu wypisał się na własną prośbę, ale na drugi dzień zabrało go pogotowie do szpitala. Zdiagnozowano porażenie lewostronne mózgu i paraliż prawej górnej i dolnej kończyny i zator żyłowy. Po tygodniu w szpitalu okazało się, że traci mowę. Następnie trafił do Kliniki Chorób Naczyń we Wrocławiu, a potem do Wojewódzkiego Szpitala Neurologicznego w Kościanie.
Działacze Federacji Amatorskich Klubów Filmowych pamiętali o nim. Dzięki ich staraniom miał otrzymać dyplom Ministra Kultury i Sztuki za całokształt artystycznej i ideowo-wychowawczej działalności.
Dyrektor Domu Kultury w Górze Aleksander Minta nie zapomniał o Józefie Lesiaku. Nie dość, że chciał przywłaszczyć kronikę dokumentująca działalność AKF „Profil”, to jeszcze negatywnie ocenił aktywność klubu w sprawozdaniu za 1978 r.. Wg dyrektora współpraca AKF „Profil” z Domem Kultury polegała na tym, że ten drugi miał finansować jego działalność i nie miał prawa nic żądać w zamian. Nie napisał ani słowa o zdobytych nagrodach, imprezach (np. górowskie przeglądy), wciągnięciu młodzieży do aktywności artystycznej. Jedynie stwierdził, że film „Senior Cajetano” (zrealizowany przez Krzysztofa Czerskiego i Jerzego Kozakiewicza) uzyskał nagrodę. Nie podał więcej szczegółów. [3]
Zatrudniono wieloletniego działacza AKF „Profil” Stanisława Rusakiewicza jako instruktora filmu i fotografii. Miał dokonać poprawy działalność klubu, ale tego oczekiwania nie spełnił. Dostał polecenie „odnowienia” działalności w I kwartale 1979 r. [4]
W sprawozdaniu Domu Kultury za 1980 r. nie ma już AKF „Profil”, tylko sekcja fotograficzno-filmowa, prowadzona przez Jerzego Kozakiewicza. [5]
Tak dyrektor Domu Kultury zniszczył środowisko górowskich filmowców skupione w AKF „Profil”.
Mirosław Żłobiński
Pierwodruk: „Życie Powiatu” 2021 nr 11 s. 15
[1] „Gazeta Zachodnia” nr 208, 22 września 1975 r. W kronice pomięto film „Postęp”. W kronice podano, że 8 górowskich filmów nagrodzono, w artykule – 7.
[2] „Gazeta Zachodnia” 1977 nr 240, wydanie BA
[3] „Informacja o działalności Domu Kultury w Górze Filii WDK w Lesznie za rok 1978” s. 5 (kopia w posiadaniu Autora)
[4] „Informacja o działalności Domu Kultury w Górze Filii WDK w Lesznie za rok 1978” s. 5 (kopia w posiadaniu Autora)
[5] APL: KM-G PZPR Góra Śląska 27 s. 67 („Informacja z działalności Miejsko-Gminnego Domu Kultury w Górze za okres 1.01.1980 r.-20.02.1981 r.” z 6 marca 1981 r.; s. 61-70)
Komentarze